Trace Id is missing

La langue au cœur de nos vies

L’honorable ministre Pamela Hakongak Gross

Ministre de l’Éducation et vice-première ministre du Nunavut

Gouvernement du Nunavut

L’honorable ministre Pamela Hakongak Gross avec un masque dans une salle de classe

La langue au cœur de nos vies. Pour les Inuinnait (Inuits du cuivre), notre langue a été façonnée par nos ancêtres et sa signification englobe ce que nous sommes, c’est-à-dire notre culture, nos traditions, nos valeurs, notre environnement et nos environs.

“ La langue fait partie de notre identité et sans notre langue, nous restons sans voix.”

L’inuinnaqtun est reconnu par l’UNESCO comme l’une des langues en voie de disparition dans le monde. Aujourd’hui, il est parlé par moins de 600 Inquinate. Les Inuinnait vivent actuellement dans la collectivité d’Ulukhaktok dans les Territoires du Nord-Ouest ainsi que dans les collectivités de Kugluktuk, Cambridge Bay et quelques-uns résident à Gjoa Haven au Nunavut.

Mon nom, Hakongak, me lie à mes ancêtres maternels. Avoir reçu ce nom signifie que j’incarne la tradition de ce qu’était Hakongak et qu’il continue de vivre. Grâce à notre nom, les Inuits partagent un lien sacré profondément ancré dans nos lignées ancestrales qui nous lient aux pratiques chamaniques de nos ancêtres.

Il est essentiel de veiller à ce que le savoir traditionnel et l’apprentissage de nos coutumes et de nos valeurs soient transmis à notre peuple en inuinnaqtun.

Les collectivités à travers le Nunavut ont mis en place plusieurs programmes de revitalisation culturelle et linguistique afin de raviver les collectivités, de guérir les gens et de faire renaitre nos langues. Grâce à ces programmes, nos ainés, nos détenteurs du savoir et nos enseignants perpétuent les traditions et transmettent des compétences essentielles à nos générations futures. Cette pratique de partage des connaissances est intrinsèque à tous les aspects de la vie que nous connaissons en tant qu’Inuits. Parmi les exemples les plus pertinents de programmes qui ont intégré l’alphabétisation linguistique, citons la couture, la récolte, la navigation sur la terre, les compétences de survie, la fabrication d’outils traditionnels, la préparation des aliments, le chant et la danse du tambour. Je remercie et félicite nos ainés et nos enseignants qui transmettent ce savoir à notre peuple.

Je suis également très reconnaissante du pouvoir des partenariats, comme notre travail avec Microsoft. Grâce à une technologie telle que l’IA, nous avons obtenu un soutien supplémentaire dans nos efforts de revitalisation culturelle et linguistique. Cette technologie renforce nos langues autochtones en tant que ressource supplémentaire à utiliser par notre peuple et améliore l’apprentissage et le partage des langues. Le traducteur Microsoft rend l’inuinnaqtun plus accessible à l’apprentissage et à l’utilisation dans la vie quotidienne.

Voir les Inuinnait en apprendre davantage sur qui nous sommes grâce à nos efforts de revitalisation culturelle et linguistique a une profonde signification pour moi. En tant qu’Inuk, je suis enthousiaste quant aux perspectives de revalorisation de notre langue maternelle et j’ai bon espoir qu’elle se perpétue pour de nombreuses générations à venir. bNous devons accepter qui nous sommes et ces programmes et outils veillent à notre prospérité.

Pamela Hakongak Gross'ngujunga, Inuinnaujunga - Je m’appelle Pamela Hakongak Gross, et je suis Inuinnait.

ᐅᖃᐅᓯᖅᑕᖅ ᐃᓅᓯᕆᔭᒧᑦ ᓇᓗᓇᙱᔾᔪᑕᐅᕗᖅ. ᐃᓄᐃᓐᓇᕐᓄᑦ, ᓯᕗᓕᑦᑎᓐᓄᑦ ᐅᖃᐅᓯᖅᑕᕆᔭᐅᓚᐅᖅᐳᖅ ᑐᑭᖏᓪᓗ ᐊᕙᓗᓯᓯᒪᓪᓗᑎᒃ ᑭᒃᑰᓂᑦᑎᓐᓂ − ᐃᓕᖅᑯᓯᑦᑎᓐᓂ, ᐱᖅᑯᓯᑦᑎᓐᓂ, ᐱᒻᒪᕆᐅᒋᔭᑦᑎᓐᓂ, ᐊᕙᑎᑦᑎᓐᓂ, ᐊᒻᒪ ᐊᕙᑎᑦᑎᓐᓃᑦᑐᓂᒃ.

“ᐅᖃᐅᓯᖅ ᐃᓚᒋᔭᐅᖕᒪᑦ ᐃᓕᓴᕐᓇᐅᑎᑦᑎᓐᓄᑦ ᐊᒻᒪ ᐅᖃᐅᓯᖅᐳᑦ ᐊᑐᙱᒃᑯᑦᑎᒍᑦ, ᐱᑕᖃᕋᔭᙱᓐᓇᑦᑕ.”

ᐃᓄᐃᓐᓇᖅᑐᓐ ᐃᓕᑕᕆᔭᐅᓯᒪᖕᒪᑦ UNESCO−ᑯᓐᓄᑦ ᓄᓇᕐᔪᐊᕐᒥ ᐅᖃᐅᓯᕐᓂᒃ ᐊᓯᐅᔨᔭᐅᑐᐃᓐᓇᕆᐊᖃᕐᓂᖏᓐᓂᒃ. ᐅᓪᓗᒥᓕ, ᐅᖃᐅᓯᖅ ᐅᖃᓪᓚᒃᑕᐅᖃᑦᑕᖅᐳᖅ 600 ᑐᖔᓂ ᐃᓄᖕᓄᑦ. ᐃᓄᐃᓐᓇᐃᑦ ᒫᓐᓇ ᓄᓇᖃᖅᐳᑦ ᐅᓗᒃᕼᐊᖅᑑᒥ ᓄᓇᑦᓯᐊᒥ ᐊᒻᒪᓗ ᓄᓇᓕᖕᓂ ᐅᑯᓇᓂ ᖁᕐᓗᖅᑐᖅ, ᐃᖃᓗᒃᑑᑦᑎᐊᖅ ᐊᒻᒪ ᖃᔅᓰᓐᓇᐃᑦ ᐅᖅᓱᖅᑑᕐᒥᐅᑕᐅᓪᓗᑎᒃ ᓄᓇᕗᒻᒥ.

ᐊᑎᕈᓯᕋ, ᕼᐊᑯᙵᖅ, ᐊᒃᑐᐊᓂᖃᕈᑎᒋᒐᒃᑯ ᐊᓈᓇᒪ ᐃᓚᖏᓐᓄᑦ. ᑖᔅᓱᒥᖓ ᐊᑦᑎᖅᑕᐅᑎᓪᓗᖓ ᑐᑭᖃᕐᒪᑦ ᓇᓗᓇᙱᔾᔪᑎᒋᒐᒃᑯ ᐱᖅᑯᓯᑦᑎᓐᓄᑦ ᑭᓇᐅᓚᐅᕐᒪᖔᑦ ᕼᐊᑯᙵᖅ ᐊᑎᖓᓗ ᐊᑎᕇᓐᓇᖅᖢᑎᒍᑦ. ᐊᑦᑎᖅᑕᐅᓯᒪᓂᑦᑎᓐᓄᑦ, ᐃᓄᐃᑦ ᐱᒻᒪᕆᐊᓗᖕᒥᒃ ᐊᒃᑐᐊᓂᖃᕐᒪᑕ ᑐᙵᑦᑎᐊᖅᑐᓂᒃ ᓯᕗᕚᕆᓚᐅᖅᑕᑦᑎᓐᓄᑦ ᐊᒃᑐᐊᓪᓗᑎᓪᓗ ᓯᕗᕚᑦᑕ ᐊᖓᒃᑰᕙᓚᐅᖅᑐᑦ ᐱᓕᕆᔾᔪᓯᕆᓚᐅᖅᑕᖏᓐᓄᑦ.

ᖃᐅᔨᒪᓗᒋᑦ ᐱᖅᑯᓯᖅᑎᒍᑦ ᖃᐅᔨᒪᓂᕆᔭᐅᔪᖅ ᐃᓅᕙᓪᓕᐊᔪᓄᑦ ᖃᐅᔨᒪᓕᖅᑕᐅᖃᑦᑕᕐᒪᑕ ᐃᓄᖁᑎᕗᑦ ᖃᐅᕙᒃᖢᑎᒃ ᐱᐅᓯᑦᑎᓐᓂᒃ ᐱᒻᒪᕆᐅᒋᔭᑦᑎᓐᓂᓪᓗ ᐃᓄᐃᓐᓇᖅᑐᓐ ᐱᕐᔪᐊᕌᓘᖕᒪᑦ.

ᓄᓇᑦᑎᓐᓂ ᓄᓇᕘᓕᒫᒥ, ᐱᓕᕆᑎᑦᑎᓂᐊᖅᑐᑦ ᖃᔅᓯᑲᓪᓚᖕᓂᒃ ᐱᖅᑯᓯᕆᔭᐅᔪᓂᒃ ᐅᖃᐅᓯᖅᑕᕆᔭᐅᔪᓂᒡᓗ ᐆᒻᒪᖅᑎᑦᑎᒃᑲᓐᓂᕋᓱᖕᓂᕐᒧᑦ ᐱᓕᕆᐊᓄᑦ ᐱᕚᓪᓕᕈᑎᒃᓴᐅᓗᑎᒃ ᓄᓇᓕᖕᓄᑦ, ᒪᒥᓴᕈᑕᐅᓗᑎᒃ ᐃᓄᖕᓄᑦ, ᐊᒻᒪ ᐅᖃᐅᓯᖅᐳᑦ ᐆᒻᒪᖅᑎᒋᐊᒃᑲᓐᓂᕐᓗᒍ. ᑖᒃᑯᑎᒎᓇᖅ ᐱᓕᕆᐊᖅᑎᒍᑦ, ᐃᓐᓇᕆᔭᕗᑦ, ᖃᐅᔨᒪᔨᑕᕆᔭᐅᔪᑦ, ᐊᒻᒪ ᐃᓕᓴᐃᔨᑦ ᐃᑲᔪᖅᓱᐃᓲᖑᕗᑦ ᐱᖅᑯᓯᑦᑎᓐᓂ ᖃᐅᔨᑎᑦᑎᕙᒃᖢᑎᒡᓗ ᐊᔪᙱᑕᖏᓐᓂᒃ ᐃᓅᕙᓪᓕᐊᔪᓄᑦ ᐃᓅᕙᓪᓕᐊᓛᖅᑐᓄᓪᓗ. ᐅᑯᐊ ᖃᐅᔨᒪᓂᕆᔭᐅᔪᑦ ᐊᔪᕈᓐᓃᖅᓴᐅᑕᐅᓲᑦ ᐱᔭᐅᒋᐊᖃᓪᓚᕆᖕᒪᑕ ᖃᓄᑐᐃᓐᓇᑦᑎᐊᖅ ᐱᓕᕆᐊᕆᕙᒃᑕᑦᑎᒍᑦ ᐃᓅᓯᑦᑎᓐᓂ ᖃᐅᔨᒪᓪᓗᑎᒍᑦ ᐃᓅᓂᖏᓐᓂᒃ. ᐃᓚᖏᑦ ᐱᐅᑦᑎᐊᖅᑐᑦ ᐆᒃᑑᑎᒃᓴᑦ ᐱᓕᕆᐊᓂᒃ ᐅᖃᐅᓯᕐᓂᒃ ᐊᕙᓗᓯᓯᒪᔪᑦ ᐅᖃᕆᐅᖅᓴᔾᔪᑕᐅᔪᓐᓇᖅᑐᑦ ᐱᓕᕆᑎᑦᑎᓕᕌᖓᑕ ᓲᕐᓗ ᒥᖅᓱᕆᐅᖅᓴᑎᑦᑎᓂᕐᒥᒃ, ᐊᖑᓇᓱᖕᓂᕐᒥᒃ, ᓄᓇᒧᑦ ᐊᐅᓪᓛᕐᓂᕐᒥᒃ, ᐊᓐᓇᐅᒪᓇᓱᖕᓂᕐᒥᒃ, ᐱᐅᓯᖅᑎᒍᑦ ᓴᓇᕐᕈᑎᓕᐅᕐᓂᕐᒥᒃ, ᓂᖅᖥᕿᓂᕐᒥᒃ, ᐃᖏᐅᕐᓂᕐᒥᒃ ᐊᒻᒪ ᕿᓚᐅᔾᔭᕐᓂᕐᒥᒃ. ᖁᔭᒋᕙᒃᑲ ᐅᐱᒋᕙᒃᑲᓗ ᐃᓐᓇᕆᔭᕗᑦ ᐃᓕᓴᐃᔨᕗᓪᓗ ᓯᐊᒻᒪᒃᑎᕆᓲᑦ ᑖᒃᑯᓇᓂ ᖃᐅᔨᒪᔭᒥᓂᒃ ᐃᓄᖁᑎᑦᑎᓐᓄᑦ.

ᖁᔭᒋᑦᑎᐊᕐᒥᔭᒃᑲ ᐱᓕᕆᖃᑎᒌᓄᑦ ᐱᔪᓐᓇᕐᓂᕆᔭᐅᔪᖅ, ᓲᕐᓗ ᐱᓕᕆᑎᓪᓗᑕ Microsoft−ᑯᑦ. ᐊᑐᕐᓗᓂ ᐱᓕᕆᔾᔪᑎᓂᒃ ᓲᕐᓗ ᐋᓪ−ᑎᑐᑦ, ᐱᕚᓪᓕᖅᑎᑦᑎᓯᒪᕗᒍᑦ ᐃᑲᔪᖅᑐᐃᔾᔪᑎᓂᒃ ᐃᓕᖅᑯᓯᑦᑎᓐᓄᑦ ᐊᒻᒪ ᐅᖃᐅᓯᑦᑎᓐᓄᑦ ᐆᒻᒪᖅᑎᑦᑎᓂᕐᒧᑦ ᐱᓇᔪᒃᐸᒃᑕᑦᑎᓐᓄᑦ. ᐅᑯᐊ ᐱᓕᕆᔾᔪᑎᓅᖓᔪᑦ ᓴᙱᒃᑎᒋᐊᕈᑕᐅᔪᓐᓇᖅᐳᑦ ᓄᓇᖃᖅᑳᖅᓯᒪᔪᑦ ᐅᖃᐅᓯᖅᑕᖏᓐᓂᒃ ᐃᑲᔫᑎᒃᓴᒃᑲᓐᓂᐅᓪᓗᑎᒃ ᐃᓄᖁᑎᑦᑎᓐᓄᑦ ᐊᑐᓕᖅᑕᐅᖁᓪᓗᒋᑦ ᐊᒻᒪ ᐱᐅᓯᕚᓪᓕᕈᑕᐅᔪᓐᓇᖅᖢᑎᒃ ᐅᖃᐅᓯᕐᒧᑦ ᐃᓕᓐᓂᐊᕐᓂᕐᒧᑦ ᐅᖃᓪᓚᖃᑎᖃᖃᑦᑕᕐᓂᕐᒧᓪᓗ. MIcrosoft Translator ᑐᑭᓕᐅᕆᔨ ᐊᑐᖅᖢᒍ, ᐃᓄᐃᓐᓇᖅᑐᓐ ᐊᔪᕐᓇᙱᓐᓂᖅᓴᐅᓂᐊᓕᖅᑐᖅ ᐃᓕᕝᕕᒋᒋᐊᒃᓴᖅ ᐊᑐᕆᐊᒃᓴᕐᓗ ᖃᐅᑕᒫᑦ ᐃᓅᓯᑦᑎᓐᓂ.

ᑕᐅᑐᒃᖢᒋᑦ ᐃᓄᐃᓐᓇᐃᑦ ᖃᐅᔨᕚᓪᓕᖅᐸᓪᓕᐊᔪᑦ ᑭᒃᑰᓂᑦᑎᓐᓂ ᐊᖅᑯᑎᒋᓗᑎᒍᑦ ᐃᓕᖅᑯᓯᖅᐳᑦ ᐊᒻᒪ ᐅᖃᐅᓯᖅᐳᑦ ᐆᒻᒪᖅᑎᒃᑲᓐᓂᕋᓱᒃᑎᓪᓗᑎᒍᑦ ᐅᕙᓐᓄᑦ ᐃᑉᐱᖕᓇᖅᑐᒻᒪᕆᐊᓘᖕᒪᑦ. ᐃᓅᑎᓪᓗᖓ, ᓂᕆᐅᖕᓂᖃᑦᑎᐊᓕᖅᐳᖓ ᓯᕗᓂᒃᓴᑦᑎᓐᓂ ᐱᐅᓯᕚᓪᓕᖅᑎᑦᑎᓛᕐᒪᖔᑦᑕ ᐅᖃᐅᓯᕐᖓᐅᑎᑦᑎᓐᓂᒃ ᓂᕆᐅᑦᑎᐊᕐᓂᐊᖅᐳᖓᓗ ᐊᕐᕌᒍᒐᓵᓗᖕᓄᑦ ᐱᓕᕆᐊᖑᐃᓐᓇᓛᕋᓱᒋᓕᖅᖢᒍ. ᑭᒃᑰᓂᑦᑎᓐᓂ ᓇᓗᓇᐃᖅᓯᒋᐊᖃᕋᑦᑕ, ᑖᒃᑯᑎᒎᓇᕐᓗ ᐱᓕᕆᐊᖅᑎᒍᑦ ᐱᓕᕆᔾᔪᑎᑎᒍᓪᓗ ᓯᕗᒻᒧᐊᒃᐸᓪᓕᐊᓂᐊᖅᐳᒍᑦ.

ᐹᒥᓚ ᕼᐊᑯᙵᖅ ᒍᕌᔅ−ᖑᔪᖓ, ᐃᓄᐃᓐᓇᐅᔪᖓ

Uqauhiq pidjutiqaqtuq inuuhirmun. Hapkununga Inuinnait (Copper Inuit), uqauhiqqut havaktauhimajuq hivuliptingnin naunaijautaa pidjutigijaqqut kitkuujugut– pitquhiqqut, ilitquhiqqut, ukpirijavut, avativut, avatiptingniitullu.

“Uqauhiq ilaujut idjuhiptingnun uvalu piqanginiq uqauhiptingnik, takunaitugutt.”

Inuinnaqtun ilitarijaujuq hapkunanga UNESCO atauhiq nunaqjuami tamaniaqtuq uqauhiq. Ublumi, uqaqtut ikitqiat 600 Inquinait. Inuinnait tadja nunaqaqtut nunallaami Ulukhaktuumi Nunatsiami hamanilu Kugluktumi, Iqaluktuuttiamilu ikitut nunaqaqtut Urhuqtuumi Nunavunmi.

Atira, Hakongak, atadjutigijara maamangma ilainun. Tunijauniq haffuminga atirmik naunaijautaa ilaujutiga ilitquhirmun kinaungmangaat Hakongak inuuhimarutaa. Atiptigut, Inuit piqaqtut ukpirunhungnikkut piqpaginirmun pidjutiqaqtut hivuliptingnun inuuhiinun atadjutigijaqqut hivuliptingnun angatkuit atuqtaitigut.

Pihimablugit ilitquhiit ilihimajit tunihimaaqhugu ukualu inuutivut ilitaangini pitquhiqqut ukpirijavullu Inuinnaqtut aghuungnaqtuq.

Nunallaavut avatiini Nunavut, aulapkailiqtut ikitunik pitquhikkut uqauhikkulu atuqpalianikkut pinahuarutinik quviatautighait nunallaat, mamihaqhugit inuit, atuliffaaqlugu uqauhiqqut. Hapkunuuna pinahuarutikkut, Inirnighavut, ilihimanirmik pihimajut, ilihaijillu havakhugit ilitquhiit ajuiqhaqhugit ajuiqhautit kinguliptingnun qaijunun. Una ilihimaniq iliharniq atuqtaujuq nanminirijaqqut qanuriniitigut inuuhiptingnik ilihimajaptingnik imaa Inuit. Ilangit nakuuqpiaqtut uuktuutit pinahuarutit tapkua pidjutiqaqtut uqauhikkut taiguarniq imaatun mirhuqhutik, anguniaqhutik, nunamik naunaijaiblutik, annaktungnikkut ajuiqhautit, hanarutiliuqhutik, niqiliqiblutik, ingiuqhutik qilaudjaqhutiklu. Qujagijatka Inirnighat ilihaijillu kitut nuutirijut ilihimajamingnik inuutiptignun.

Qujagijatkalu hakugingnikkut havaqatigiit, havaaptigullu haffumuuna Microsoftkut. Atuqhugit qaritaujat imaatun Altun, amigaiqjuumiqtut ikajuutivut pitquhikkut uqauhikullu atuqpalianirmun aghuurutit. Una nutaaq hakugikhijuumirutijuq Nunaqaqaaqtut uqauhiit ilaiutihimajut ikajuutit inuptingnun aturiangini quviagilugillu uqauhirmik ilihaqtut uqaqatigiiktullu. Haffumuuna Microsoft Numiktirutaagut, Inuinnaqtun pijaaliqtuq ilihariami aturianganilu ubluni inuuhiptingni.

Tautukhugit Inuinnait pilirnirit ilihimajaujut kituudjutikput pitquhikkut uqauhikkut atuqpalianikkut aghuurutit aghut aghuungnaqtut uvamnun. Inuinnaublunga, quviahuutigijara hivuniqqut ihuaqhijuumirutaa uqauhiqqut hapiutigingitugu atuqtauhimaaniaqtuq kinguliptingnun qaijununit. Quviagijaghavut kinaudjutivut, hapkualu pinahuarutit ikajuutillu pihimajut hakugikhijuumirniaqtugut.

Pamela Hakongak Gross’ngujunga, Inuinnaujunga - Atira Pamela Hakongak Gross, inuinnaujunga.

Portrait de L’honorable ministre Pamela Hakongak Gross
L’honorable ministre Pamela Hakongak Gross lire un livre d’images à un groupe d’enfants tenant des animaux en peluche et assis sur le sol

 #Culture    #CroissanceEtDéveloppement   #DiversitéEtInclusion